Ogólnym celem projektu APPAT(f)REE jest wytworzenie innowacyjnych, celowanych rozwiązań biotechnologicznych do przeciwdziałania skutkom występowania i rozwoju patogenów grzybowych jabłek należących do Pezicula spp. Będą to innowacje produktowe: (i) biopreparat mikrobiologiczny zapobiegający rozwojowi Pezicula spp. oraz (ii) metoda wczesnej detekcji Pezicula spp. w jabłkach do oceny zagrożenia wystąpienia gorzkiej zgnilizny. Rozwiązania te znajdą zastosowanie w sektorze produkcji jabłek.
Cechą szczególną obydwu rozwiązań jest specyficzność działania w stosunku do szczepów Pezicula spp. występujących w uprawach jabłoni na terenie Polski, co odróżnia je od stosowanych w konkurencyjnych rozwiązaniach. Wynika to z faktu, że funkcjonalność tych rozwiązań będzie dostosowana do detekcji i monitoringu oraz zwalczania rodzimych szczepów Pezicula spp. Ponadto, cechą szczególną biopreparatu jest jeden z jego elementów składowych – wyselekcjonowane prebiotyczne suplementy wspomagające konsorcjum antagonistyczne w konkurencji o niszę ekologiczną z patogenami, a więc pośrednio pozytywnie wpływające na efektywność biokontroli. Metodę detekcji, natomiast wyróżnia wykorzystanie markera wirulencji pozwalające na ocenę zagrożenia wystąpienia gorzkiej zgnilizny.
Cele szczegółowe projektu to:
- dobranie i zweryfikowanie poszczególnych komponentów biopreparatu i elementów metody detekcji w warunkach laboratoryjnych pod względem specyficzności wobec Pezicula spp.,
- zintegrowanie komponentów biopreparatu i metody detekcji tak by stanowiły funkcjonalną całość;
- uzyskanie ogólnego odzwierciedlenia efektywności i specyficzności działania docelowego biopreparatu i metody detekcji wobec Pezicula spp.
Cel technologiczny projektu obejmuje przygotowanie szczegółowych opisów technologicznych zoptymalizowanych i wystandaryzowanych procesów produkcyjnych w skali laboratoryjnej dla opracowanego biopreparatu i protokołu diagnostycznego dla metody detekcji.
Pośrednie cele projektu należy rozpatrywać w kontekście poprawy jakości środowiska, zdrowia publicznego oraz zwiększenia konkurencyjności sektora produkcji jabłek i branży biotechnologicznej w Polsce i lokalnie Instytutu Agrofizyki PAN (IAPAN).
Wprowadzenie na rynek rozwiązań będących efektem wnioskowanego projektu APPAT(f)REE wpisuje się w cele strategiczne Unii Europejskiej dotyczące dojścia do neutralności klimatycznej i zrównoważonego rozwoju Europy w roku 2050. Cel projektu wpisuje się jednocześnie w zakres tematyczny aktualnie obowiązującego Unijnego Programu Rolnośrodowiskowego oraz Krajowego Planu Działania. Projekt wpisuje się w działania mające na celu przybliżenie do zmniejszenia zależności produkcji roślinnej od chemicznych środków ochrony roślin i ograniczające ryzyko związane z ich użyciem. Celem pośrednim realizacji projektu jest w tym kontekście ograniczenie ryzyka związanego ze stosowaniem chemicznych środków ochrony roślin, a więc ograniczenie niekorzystnego wpływu produkcji rolnej na stan środowiska naturalnego i wsparcie ochrony różnorodności biologicznej.
Polska od lat jest największym w Unii Europejskiej (26% całkowitej produkcji) i trzecim na świecie producentem jabłek (4% całkowitej produkcji). Sektor produkcji tych owoców stanowi ważną gałąź gospodarki. Rozwój branży sadowniczej i jej udział w rynku sugerują, że opracowane rozwiązania znajdą odbiorcę. Producenci jabłek są świadomi wartości ekologicznych produktów rolnych, co kontroluje rynek konsumenta. Należy spodziewać się, że sytuacja rynkowa będzie wymuszała rozszerzanie listy wykorzystywanych środków ochronnych o asortyment ekologiczny. Cel projektu wpisuje się w kluczowe strategie podejmowane przez krajowych producentów, takie jak poprawa konkurencyjności przez poprawę jakości produktów. Rezultaty niniejszego projektu ukierunkowane są na optymalizację procesu produkcji jabłek poprzez wczesną detekcję z możliwością oceny zagrożenia wystąpienia gorzkiej zgnilizny i zwalczanie patogenu przechowalniczego jabłek Pezicula sp. Zatem pośrednim celem projektu jest zredukowanie ryzyka wystąpienia choroby przechowalniczej jabłek – gorzkiej zgnilizny, czyli uzyskanie plonów o jak najwyższej jakości, a w związku z tym ograniczenie strat finansowych producentów jabłek.
Celem pośrednim wnioskowanego projektu jest również zwiększenie konkurencyjności rynkowej polskich firm biotechnologicznych (licencje niewyłączne), które zdecydują się na wdrożenie opracowanych w ramach wnioskowanego projektu rozwiązań. Wdrożenie rezultatów projektu przyczyni się do zwiększenia pozytywnego wizerunku firmy jako tej, która wspiera rodzimych producentów jabłek i rozwiązania proekologiczne. Zwiększenie różnorodności asortymentu o rozwiązania innowacyjne proponowane we wnioskowanym projekcie, przyczyni się do wzmocnienia jej konkurencyjności.
Dowody naukowe sugerują, że dieta bogata w owoce i warzywa może zmniejszać ryzyko wystąpienia przewlekłych chorób sercowo-naczyniowych czy nowotworowych. Kluczową rolę w zmniejszaniu ryzyka tych chorób odgrywają związki fitochemiczne obecne w jabłkach. Wobec zbyt małego spożycia owoców przez mieszkańców państw wysokorozwiniętych, prowadzone są szerokie akcje promujące zdrowy tryb życia oraz konieczność ograniczenia spożycia produktów pochodzenia zwierzęcego. Ze względu na zmiany klimatyczne bardzo prawdopodobny jest wzrost konsumpcji owoców w najbliższej przyszłości oraz podaży na technologie umożliwiające ograniczanie ich strat oraz zapewnienie wysokiej jakości plonów. W tym kontekście należy podkreślić, że prace planowane w projekcie mają na celu uzyskanie innowacji produktowych ukierunkowanych na wzrost jakości jabłek, co w sposób pośredni może się przełożyć na wzrost jakości produktów dostarczanych na rynek polski. Dostarczenie na rynek pełnowartościowego produktu o wysokiej jakości może przynieść wymierne korzyści zdrowotne dla społeczeństwa.